Fiiller kullanılırken genellikle etken fiil olarak kullanılır. Başka bir deyişle, fiilin anlattığı olayı özne yapar.
Pigen spiser maden..
Kız yemeği yiyor.
Bu cümlede kız öznedir ve yiyor etken bir fiildir. Aynı şekilde fiilin pasif biçimide vardır. Bu olayı özne yapmıyor demektir.
Maden spises af pigen.
Yemek kız tarafından yeniliyor.
Maden özne ve spises edilgen fiil ve af pigen edatların birleşme biçimidir. Maden öznedir ama edilgen değildir.
Pasif fiil iki şekilde oluşur. Fiilin sonuna -s eki eklenir, yada “at blive”fiilinin çekilmiş bir zaman biçimiyle beraber ana fiilin sıfatbiçimi denilen hali kullanılır.
-s eki ileyapılan biçimi, genel ve sık sık olan durumlarda kullanılır. Fiilin bu biçimi, aynı zamanda iş tariflerinde de kullanılır. Şimdiki zamanda ise fiilin isim haline. Geçmiş zamanda ise geçmiş zaman haline -s eki eklenir.
Grøntsagerne koges i 15 min.
Sebzeler 15 dakika kaynatılır.
Stoffet sys sammen i siderne.
Kumaş kenarlarından dikilir.
Postkassen tømtes kl. 9.
Posta kutusu saat 9 boşaltılır.
“At blive”ve ana fiilin sıfat biçimi ile kurulan edilgen fiiller sadece bir kere olan olayı anlatırken kullanılır (1.5 Yakın geçmiş zamana bak.). Günlük konuşmalarda geçmiş zamanda bir olay konuşulurken -s yerine daha çok“blev” kullanılır.
Maden bliver spist af pigen.
Yemek kız tarafından yenilecek.
Maden blev spist af pigen.
Yemek kız tarafından yenildi.
Karşılaştırma:
Edilgen fiiller Türkçede bulunmasına rağmen çok nadir kullanılır.
yenilecek yenildi
1 Udsagnsord
1.7 Passivform
Alle udsagnsord er for det meste i aktivform. Aktivform vil sige, at det er grundleddet, der laver det, som udsagnsordet fortæller om.
Pigen spiser et æble.
Pigen er grundleddet, og spiser er udsagnsordet i aktivform. Udsagnsord findes også i passivform. Passivform vil sige, at grundleddet ikke er aktivt, men passivt.
Et æble spises af pigen.
Et æble er grundleddet, og spises er udsagnsordet i passivform, og af pigen er en forholdsordsforbindelse. Et æble er grundled, men er selvfølgelig ikke aktivt.
Passiv kan dannes på to måder. Enten ved at sætte endelsen -s på udsagnsordet eller med en form af at blive ogkort tillægsform.
Passiv med endelsen -s bruges, når noget er generelt og sker ofte. Denne form bruges i arbejdsanvisninger. Hvis det er nutid, sættes endelsen -s på navnemåden. Hvis det er datid tilføjes endelsen -s til datidsformen.
Grøntsagerne koges i 15 min.
Stoffet sys sammen i siderne.
Postkassen tømtes kl. 9.
Passiv med en form af at blive og kort tillægsform (se 1.5 Førnutid) bruges, når der er tale om en handling, som kun sker en gang. I talesprog bruges oftest blev, når det er datid og ikke -s, selvom der er tale om en handling, som sker mange gange.