Startside
Introduktion Izaberi jezik Pitanja Vjezbe Mini leksikonGramaticki pojmovi Stampaj
Glagoli Imenice Zamjenice Pridjevi Prilozi Prijedlozi Veznici Red riječi
Definicija   Neposredni   Obrnuti   Sporedna rečenica   Mjesto objekta   Mjesto indirektnog objekta   Mjesto pridjeva   Mjesto priloga    

8  Red riječi

8.2 Obrnut red riječi

Pored neposrednog reda riječi postoji obrnut red riječi. U rečenicama sa obrnutim redom riječi glagol (o) stoji ispred subjekta (x).

Obrnut red riječi nalazimo u pitanjima i tamo gdje rečenica počinje sa rečeničnim dijelom koji nije subjekat, na primjer odredba za vrijeme ili mjesto (pogledaj 8.4, 8.5 i 8.7).

Pitanje:

Sover manden?   Spava li čovjek?
o x   o   x

Spiser han?   Jede li on?
o x   o   x

Vrijeme kod neposrednog reda riječi:

Jeg besøgte min tante i går.   Posjetio sam moju strinu juče.
x o       o   (x)   

– kod obrnutog reda riječi:

I går besøgte jeg min tante.   Juče sam posjetio moju strinu.
    o x     (x) o  

Mjesto kod neposrednog reda riječi:

Jens bor i Sverige.   Jens živi u Švedskoj.
x o       x o  

Kod obrnutog reda riječi:

I Sverige bor Jens.   U Švedskoj živi Jens.      
    o x       o x      

Kada se koriste upitne riječi one uvijek dolaze na početku rečenice, a poslije dolazi glagol (o).

Upitne riječi su: hvem, hvad, hvor, hvornår, hvilken/hvilket/hvilke, hvor længe, hvordan, hvorfor, hvis.

Hanne bor i København.   Hanne živi u Kopenhagenu.  
x o       x o

 

 

Hvor bor Hanne?   Gdje  živi Hanne?
  o x     o x

Peter spiser kage.   Peter jede kolač.
x o   x o

Hvem spiser kage?   Ko jede

kolač?

x o   x o

Peter spiser kage.   Peter jede kolač.
x o   x o

Hvad spiser Peter?   Šta jede Peter?
  o x     o x

U obrnutom redu riječi, gdje se u rečenici nalaze dva glagola, subjekat treba da stoji između ta dva glagola.

torsdag skal jeg rejse til København.
    o1 x o2    

U četvrtak treba da putujem u Kopenhagen.
    o1 (x) o2  

Poređenje:
U bosanskom,hrvatskom,srpskom jeziku pitanje se ne konstruiše upotrebom redosljeda riječi kao u danskom. Treba koristiti li poslije glagola. U svakodnevnom govoru upotrebljava se također intonacija pri postavljanju pitanja. Iako imamo odredbu za vrijeme ili mjesto ili neki drugi dio rečenice kao prvi u rečenici nije neophodno upotrijebiti obrnut red riječi kao u danskom.

Pitanja

8 Ordstilling

8.2 Omvendt ordstilling

Udover ligefrem ordstilling, findes omvendt ordstilling. I sætninger med omvendt ordstilling kommer udsagnsleddet (o) før grundleddet (x).

Der er omvendt ordstilling i spørgsmål, og hvis sætningen begynder med et andet led end grundleddet for eksempel en tid eller stedsangivelse (se 8.4, 8.5 og 8.7).

Spørgsmål:

Sover manden?      
o x      

Spiser han?    
o x    

Tid ved ligefrem ordstilling:

Jeg besøgte min tante i går.
x o    

– ved omvendt ordstilling:

I går besøgte jeg min tante.
    o x

Sted ved ligefrem ordstilling:

Jens bor i Sverige.
x o    

– ved omvendt ordstilling:

I Sverige bor Jens.
    o x

Når man bruger spørgeord, kommer spørgeordet altid i begyndelsen af sætningen, og udsagnsleddet (o) kommer bagefter.

Spørgeord er: hvem, hvad, hvor, hvornår, hvilken/hvilket/hvilke, hvor længe, hvordan, hvorfor, hvis.

Hanne bor i København.
x o    

Hvor bor Hanne?
  o x

Peter spiser kage.
x o

Hvem spiser kage?
x o

Peter spiser kage.
x o

Hvad spiser Peter?
  o x

I omvendt ordstilling, hvor der er to udsagnsord i sætningen, skal grundleddet stå mellem de to udsagnsord.

torsdag skal jeg rejse til København.
    o1 x o2    

Forståelses-spørgsmål Øvelser Sammenligninger